
نویسنده : محمود حسین زاده کرمانی
این اصل که چگونگی تشکیل امواج کوتاه و بلند را تبیین می کند عبارت است از:چرخش بردار سرعت؛یعنی،گردش یک سطح به دور یک محور،مقدار چرخندگی که در جهت محور گردش عمل می کند برابر است با برآیند سرعت زاویه ای. به عبارت دیگر چرخندگی یک توده هوا عبارت است از چرخش آن توده ی هوا به دور محوری عمود بر سطح زمین. این بدین معنی است که یک توده هوا در مدارهای بالاتر از استوا با محور زمین زاویه می سازد و بالاخره در قطب، محور گردش توده هوای مفروض، درست در امتداد محور زمین قرار گرفته و محور گرش توده هوا بر محور گردش زمین منطبق می شود. ولی در استوا هیچ چرخشی به دور زمین نخواهد داشت(منظور توده هوای مفروض که به دور محور یاد شده می چرخد).
در ادامه مطلب میتوانید پاورپوینت را دانلود نمایید.
چرخندگی نسبی، چرخندگی توده هوا است که خود از دو نوع چرخندگی انحنایی و برشی(افزایش سرعت در جهت عمود بر مسیر باد که به طرف راست مثبت و به طرف چپ منفی است) تشکیل شده و چرخندگی زمبن همان عامل کوریولیس است و مجموع این دو چرخندگی،چرخندگی مطلق توده هوا را تشکیل می دهد که مقدار آن ثابت است. هرجا چرخندگی نسبی(چرخندگی توده هوا) زیاد باشد نیروی کوریولیس کمتر است و برعکس.
مثلادر استوا نیروی کوریولیس برابر صفر است(توده هوا مستقل از محور چرخش زمین می چرخد) و چرخندگی مطلق برابر چرخندگی نسبی (چرخندگی توده هوا) است اما در قطب نیروی کوریولیس افزایش پیدا می کند و برابر چرخندگی مطلق است و چرخندگی نسبی برابر صفر است. مقدار چرخندگی مطلق در حرکت مستقیم ،صفر است و اگر توده هوا از مسیر مستقیم منحرف شود مقدار چرخندگی نسبی به سمت استوا زیاد می شود.
چرخندگی مطلق به مساحت توده هوا نیز بستگی دارد بدین صورت که هر اندازه مساحت توده هوا کم شود مقدار چرخندگی مطلق افزایش پیدا می کند با توجه به اینکه در روی یک مدار مقدار نیروی کوریولیس تغییری نمی کند تغییرات در مساحت توده هوا فقط چرخندگی نسبی (توده هوا) را تغییر می دهد.
منبع: کاویانی محمدرضا، علیجانی بهلول، مبانی آب و هواشناسی
نویسنده : سید ابوالفضل مسعودیان
منبع:خبرنامه انجمن اقلیم شناسی
در این بخش درباره ی ترازمندی تابش سخن به میان آمده است. ترازمندی عبارت است مقایسه ی تابش ورودی (درآمد) و تابش خروجی (برون رفت). اگر درآمد و برون رفت برابر باشند گوییم ترازمندی تابشی برقرار است. در این صورت دمای دستگاه زمین - هواسپهر ثابت می ماند.
برخی از دوستان مشارکت های خود را عرضه فرمودند. همچنان باب این مبحث باز است تا دوستان نظرات خود را اعلام دارند. اما به نظر بنده مهم ترین ابزار تحلیل فضایی را می توان در چهار گروه به شرح زیربرشمرد:
1- داده های مکانی شامل یک پایگاه داده مکانی که تشریح واقعیت ها و مشخصههای رویدادها در مکان ها را برعهده دارد. امروزه این داده ها و مشاهدات از منابع متعددی (شواهد محیطی گذشته، ایستگاه های اندازه گیری زمینی، رادارهای هواشناس و...) به دست می آید.
2- تکنیک های ترسیمی و به ویژه تهیه نقشه و نمودارهای اقلیمی از ابزار بسیار مهم برای نمایش، آزمایش نتایج، تجسم، مقایسه، تحلیل و طبقه بندی داده ها و پدیده های مکانی است.
3- تکنیک های آماری- احتمالاتی بیان وضع عمومی رویدادهای زمانی و تغییرات مکانی اقلیم و قوانین حاکم بر آن را قابل درک می سازد.
4- تکنیک ها و سامانه های اطلاعات جغرافیایی (GIS) بهترین ابزار جهت نیل به فهم تنوع، تغییر و پیچیدگی اقلیم و نیز لزوم بهره گیری از منابع اطلاعاتی مختلف و متفاوت است.
4- نرم افزارهای کامپیوتری به عنوان ابزاری برای دستیابی به تکنیک های بالا از ضرورت های بنیادی است.

درک این واقعیت که در سالهای اخیر زمستانهای سردتر و تابستانهای گرمتری را شاهد هستیم نیاز به آگاهی چندانی از علم هواشناسی نداشته و حتی مردم عادی نیز در کوچه و بازار به مقایسه شرایط اقلیمی کنونی با آنچه که در روزگار قدیم تجربه کرده اند می پردازند. حال بیایید از دریچه دانش آب و هوا شناسی به این موضوع بپردازیم.
رشد 5 برابری بلایای طبیعی از دهه 70 میلادی

سازمان ملل در گزارش جدیدی اعلام کرد: وقوع بلایای طبیعی نظیر طوفان، سیل و موج گرما از دهه 70 میلادی تاکنون پنج برابر شده است.
به گزارش سرویس «محیط زیست» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گزارش جدید سازمان جهانی هواشناسی (WMO) نشان میدهد که جهان نسبت به دهه 70 میلادی پنج برابر بیشتر در معرض خطر بلایای طبیعی قرار دارد زیرا تغییرات جوی خطر وقوع این حوادث طبیعی را افزایش داده است.
بنابراین گزارش در دهه نخست قرن 21، شاهد 3496 مورد وقوع حوادث طبیعی شامل سیل، طوفان، خشکسالی و موج گرما بودهایم که این رقم تقریبا پنج برابر آمار بلایای طبیعی است که در طول دهه 70 میلادی به ثبت رسیده است. در دهه 70 میلادی 743 مورد وقوع بلایای طبیعی به ثبت رسیده که تمام آنها به دنبال تغییرات جوی رخ دادهاند. علاوه بر این برخی از بلایای طبیعی نظیر سیل و طوفان از سایر این رویدادهای ویرانگر، خطرات و آسیبهای بیشتر و وسیعتری ایجاد میکنند.
به گزارش ایسنا به نقل از روزنامه گاردین، بنابر گزارش WMO، حوادثی چون سیل و طوفانهای سهمگین از سالهای 2000 تا 2010 میلادی که 80 درصد از مجموع 3496 حادثه طبیعی را شامل شدهاند، پیشتاز بلایای طبیعی در دهه گذشته بودهاند. بنابراین گزارش، موج گرما نیز یک قاتل جدید محسوب میشود. در دهه 70 میلادی، موج گرما حتی به عنوان یک تهدید، ثبت نشده بود اما در سال 2010 میلادی به عنوان یکی از عوامل اصلیِ مرگ و میرهای ناشی از بلایای طبیعی پا به عرصه وجود گذاشت. در سال 2010 میلادی در روسیه بر اثر موج گرما به تنهایی 55 هزار نفر جان باختند.
در میان بلایای طبیعی، سیل بیش از همه پُرهزینه است و بیشتر خسارات مالی ناشی از بلایای طبیعی مرتبط با خرابیهای ناشی از سیل است. هزینه تحمیلی ناشی از بلایای طبیعی نیز با 5.5 برابر افزایش نسبت به دهه هفتاد میلادی به 864 میلیارد دلار در 10 ماهه نخست قرن 21 رسیده است. حدود نیمی از هزینه 2390 میلیارد و 700 میلیون دلاری بلایای طبیعی طی 40 سال اخیر ناشی از طوفانهای کاترینا و سندی بوده که هر دو آنها در آمریکا رخ دادند و حدود 196 میلیارد و 900 میلیون دلار هزینه برجای گذاشتند. همچنین خشکسالی در شرق آفریقا در دهه 70 و 80 میلادی با کشتن 600 هزار نفر در اتیوپی، موزامبیک، سومالی و سودان، مرگبارترین فاجعه عصر مدرن محسوب میشود. اما همچنان برخی طوفانها نظیر آنچه که در بنگلادش رخ داد نیز قاتلان بزرگ طبیعی محسوب میشوند.
ژئو فیزیک
معادن شن و ماسه غرب تهران؛ علت گردوغبار دیشب/ تشدید پدیده گرد و غبار در تابستان امسال
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به گرد و غبار روز گذشته در تهران گفت: علت اصلی این گرد و غبار معادن شن و ماسه در غرب استان تهران است که جزو کانونهای داخلی ورود گرد و خاک به تهران محسوب میشود.
ثابت کنید و جایزه بگیرید!
«کریستوفر کیتینگ»، فیزیکدان و نویسنده ساکن ایالت «تگزاس» در آمریکا اعلام کرد حاضر است 10 هزار دلار از داراییاش را به هر فردی که بتواند ثابت کند پدیده گرمای جهانی طبیعی و بدون دخالت بشر رخ داده، اهدا کند.
به گزارش سرویس «محیط زیست» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اوایل ماه جاری «نیل دیگراس تایسون» اخترفیزیکدان مشهور آمریکایی با دلایل علمی و معتبر پاسخ تکذیبکنندگان پدیده تغییرات جوی را داده و گفت: جهان ما به بدترین شکلی در حال تغییر است و برای نجات آن باید کاری انجام دهیم.
به رغم شواهد بسیار، کماکان برخی سیاستمداران و دانشمندان مدعی هستند که گردابهای قطبی و خشکسالی شدید در کالیفرنیا یک روند کاملا طبیعی بوده و هیچ عامل انسانی سبب بروز آن نشده است.
هفته گذشته «کریستوفر کیتینگ» که از بیتوجهی عدهای نسبت به تهدیدات تغییرات جوی برای زمینیها ناخشنود است، تکذیبکنندگان این پدیده طبیعی را به میدان مبارزه خوانده است. وی از پرداخت جایزه 10 هزار دلاری به افرادی خبر داد که احتمالا بتوانند ثابت کنند پدیده «گرمای جهانی ناشی از فعالیتهای انسانی» واقعیت ندارد.
«کیتینگ» در وبلاگ خود اینگونه نوشت: بارها شنیدهام که تکذیبکنندگان پدیده گرمای جهانی اظهارنظرهای مختلفی از این دست میکنند که علم چگونه هنوز نتوانسته اثبات کند که بشر باعث تغییرات جوی شده است.
وی افزود: تمامی این اظهارنظرها پوچ و فاقد ادله علمی هستند. در عوض به آنها میگویم که آنها نمیتواند ادعای خود را اثبات کنند و به همین دلیل برای اثبات ادعای خود این مبلغ را کنار گذاشتهام. اگر کسی توانست با ادله و شواهد علمی ثابت کند که من اشتباه میکنم یک چک به مبلغ 10 هزار دلار برایش مینویسم.
به گزارش ایسنا به نقل از پایگاه اینترنتی تیکپارت، افراد برای شرکت در این مسابقه باید بالاتر از 18 سال باشند و بتوانند یک شیوه علمی را برای صحت ادعای خود ارائه دهند و ثابت کنند که انتشار خبر این پدیده نگرانکننده فقط یک شوخی فریبنده است.
با این حال از آنجا که 97 درصد از دانشمندان و متخصصان بر این باورند که تغییرات جوی در حال رخ دادن هستند این فیزیکدان از اینکه پول خود را از دست نخواهد داد خیالش آسوده است و میگوید: مطمئنم کسی پیدا نمیشود که عکس این مسئله را اثبات کند و من نیز مجبور نخواهم شد پولم را از دست بدهم. چرا که شواهد علمی در تایید گرمای جهانی بسیار کامل و جامع است و هیچکس نمیتواند خلاف آن را ثابت کند.
«کیتینگ» به مدت 30 سال به امر تحقیقات در زمینه تغییرات جوی مشغول بوده و در آکادمی نیروی دریایی و آکادمی گارد ساحلی آمریکا تدریس کرده است.
منشا 5 درصد ریزگردها داخلی است
مدیر دفترملی مقابله با پدیده گرد و غبار کشور گفت: ایران 90 درصد تالابهای بینالنهرین را از دست داده است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) ضیاء الدین شعاعی، روز گذشته(27 خرداد)، در مراسم روز جهانی مقابله با بیابان زایی که در مرکز علمی – کاربردی جوانشیر کرج برگزار شد، اظهار کرد: بیابانها پدیدههایی طبیعی هستند که وجود آنها برای سلامت اکوسیستم و محیط زیست لازم است.
وی افزود: متأسفانه انسانها در طول دهههای گذشته با اقدامات نادرست خود به نوعی حیات طبیعی بیابانها را دست کاری کردهاند که این امر نتایجی جز رشد بیرویه بیابانها را در پی نداشته است.
شعاعی خاطرنشان کرد: طی 10 سال اخیر شاهد افزایش اثرات بیابانزایی بر مناطق مسکونی بودهایم و این امر مشکلات فراوانی را برای ساکنان نزدیک به بیابانها ایجاد کرده است.
وی چرای بیرویه دام و مدیریت یکسونگرانه بر منابع خدادادی را ازعوامل مهم توسعه بیابانها دانست و گفت: بهرهکشی بیرویه از منابع طبیعی و مدیریت نامناسب و یکسونگرانه براین منابع باعث شده ایران امروز درگیر معضلاتی چون خشکسالی، سیلاب و گرد و غبار باشد.
این مسئول تصریح کرد: طی سالهای اخیر به علت تسلط ترکیه بر دجله و فرات، ایران 90 درصد تالابهای خود را از دست داده که همین امر باعث تشدید ورود گردوغبار و ورود ریزگردها به ایران شده است.
شعاعی گفت: 95 درصد گرد و غبارهای کشور منشاء خارجی داشته و تنها پنج درصد از گرد و غبارهای موجود داخلی بوده و ازایلام مرکزی، سیستان و بلوچستان و جنوب خوزستان نشأت میگیرد.
وی ابراز کرد: منابع طبیعی حق نسلهای آینده نیز هست و ما باید با اصلاح رفتار خود و کاهش تجاوز به حریم محیط زیست این منابع خدادادی را حفظ کنیم.
در ادامه این مراسم بالاسوبرامانیم مورالی، معاون برنامه عمران سازمان ملل متحد نیز ضمن تبریک سالروز تاسیس جهاد کشاورزی گفت: در حال حاضرتغییر اقلیم بزرگترین چالش زمین بوده و موجب به خطر افتادن زندگی افراد زیادی در سراسرجهان شده است.
وی اظهار کرد: امروز تخریب سرزمین، جنگل زدایی و بیابانزایی از مشکلاتی هستند که جامعه جهانی را تهدید و امنیت غذایی و معیشت پایدار مردم را با چالش انداختهاند.
وی ابراز کرد: نکته قابل توجه در این امر این است که 80 درصد تخریب در سطح جهان، خارج از اراضی خشک اتفاق میافتد لذا ضرورت دارد با همکاری و استعانت از تمام بخشها برای مقابله با تخریب سرزمین حرکت جهانی داشته باشیم.
مورالی مشارکت مردم در جلوگیری از تخریب سرزمین را ضروری دانست و تأکید کرد: سازمان ملل براین اعتقاد است مقابله با این پدیده به تنهایی مسئولیت دولتها نیست و تمام مردم باید در کنترل تخریب سرزمین همکاری کنند.
معاون برنامه عمران سازمان ملل متحد با اشاره به پروژه تعمیم ترسیب کربن در ایران گفت: پروژه تعمیم ترسیب کربن بزرگترین و طولانیترین پروژه سازمان ملل در ایران است که با هدف مدیریت اراضی خشک در این کشوردر حال اجرا است.
این مسئول در ادامه مقابله با بیابانزایی را حرکتی مردم نهاد دانست و گفت: مقابله با این دیده تنها به عهده دولتها نیست و مردم نیز باید در این اقدام مشارکت داشته باشند.
وی در پایان صحبتهایش از برنامه این دفتر برای مدیریت چند منظوره جنگلهای خزری در منطقه شمال کشور و برنامه سازمان خوار و بار و کشاورزی سازمان ملل متحد برای اجرای طرح تقویت و انسجام بخشی مدیریت در اراضی خشک کشورمان خبرداد و اظهارکرد: به جرأت میتوان گفت همکاری برنامه عمران سازمان ملل با سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری از برنامه استراتژیک با جمهوری اسلامی ایران است.