
نویسنده : سید ابوالفضل مسعودیان
منبع:خبرنامه انجمن اقلیم شناسی
در این بخش درباره ی ترازمندی تابش سخن به میان آمده است. ترازمندی عبارت است مقایسه ی تابش ورودی (درآمد) و تابش خروجی (برون رفت). اگر درآمد و برون رفت برابر باشند گوییم ترازمندی تابشی برقرار است. در این صورت دمای دستگاه زمین - هواسپهر ثابت می ماند.
برخی از دوستان مشارکت های خود را عرضه فرمودند. همچنان باب این مبحث باز است تا دوستان نظرات خود را اعلام دارند. اما به نظر بنده مهم ترین ابزار تحلیل فضایی را می توان در چهار گروه به شرح زیربرشمرد:
1- داده های مکانی شامل یک پایگاه داده مکانی که تشریح واقعیت ها و مشخصههای رویدادها در مکان ها را برعهده دارد. امروزه این داده ها و مشاهدات از منابع متعددی (شواهد محیطی گذشته، ایستگاه های اندازه گیری زمینی، رادارهای هواشناس و...) به دست می آید.
2- تکنیک های ترسیمی و به ویژه تهیه نقشه و نمودارهای اقلیمی از ابزار بسیار مهم برای نمایش، آزمایش نتایج، تجسم، مقایسه، تحلیل و طبقه بندی داده ها و پدیده های مکانی است.
3- تکنیک های آماری- احتمالاتی بیان وضع عمومی رویدادهای زمانی و تغییرات مکانی اقلیم و قوانین حاکم بر آن را قابل درک می سازد.
4- تکنیک ها و سامانه های اطلاعات جغرافیایی (GIS) بهترین ابزار جهت نیل به فهم تنوع، تغییر و پیچیدگی اقلیم و نیز لزوم بهره گیری از منابع اطلاعاتی مختلف و متفاوت است.
4- نرم افزارهای کامپیوتری به عنوان ابزاری برای دستیابی به تکنیک های بالا از ضرورت های بنیادی است.
درک این واقعیت که در سالهای اخیر زمستانهای سردتر و تابستانهای گرمتری را شاهد هستیم نیاز به آگاهی چندانی از علم هواشناسی نداشته و حتی مردم عادی نیز در کوچه و بازار به مقایسه شرایط اقلیمی کنونی با آنچه که در روزگار قدیم تجربه کرده اند می پردازند. حال بیایید از دریچه دانش آب و هوا شناسی به این موضوع بپردازیم.
رشد 5 برابری بلایای طبیعی از دهه 70 میلادی
سازمان ملل در گزارش جدیدی اعلام کرد: وقوع بلایای طبیعی نظیر طوفان، سیل و موج گرما از دهه 70 میلادی تاکنون پنج برابر شده است.
به گزارش سرویس «محیط زیست» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گزارش جدید سازمان جهانی هواشناسی (WMO) نشان میدهد که جهان نسبت به دهه 70 میلادی پنج برابر بیشتر در معرض خطر بلایای طبیعی قرار دارد زیرا تغییرات جوی خطر وقوع این حوادث طبیعی را افزایش داده است.
بنابراین گزارش در دهه نخست قرن 21، شاهد 3496 مورد وقوع حوادث طبیعی شامل سیل، طوفان، خشکسالی و موج گرما بودهایم که این رقم تقریبا پنج برابر آمار بلایای طبیعی است که در طول دهه 70 میلادی به ثبت رسیده است. در دهه 70 میلادی 743 مورد وقوع بلایای طبیعی به ثبت رسیده که تمام آنها به دنبال تغییرات جوی رخ دادهاند. علاوه بر این برخی از بلایای طبیعی نظیر سیل و طوفان از سایر این رویدادهای ویرانگر، خطرات و آسیبهای بیشتر و وسیعتری ایجاد میکنند.
به گزارش ایسنا به نقل از روزنامه گاردین، بنابر گزارش WMO، حوادثی چون سیل و طوفانهای سهمگین از سالهای 2000 تا 2010 میلادی که 80 درصد از مجموع 3496 حادثه طبیعی را شامل شدهاند، پیشتاز بلایای طبیعی در دهه گذشته بودهاند. بنابراین گزارش، موج گرما نیز یک قاتل جدید محسوب میشود. در دهه 70 میلادی، موج گرما حتی به عنوان یک تهدید، ثبت نشده بود اما در سال 2010 میلادی به عنوان یکی از عوامل اصلیِ مرگ و میرهای ناشی از بلایای طبیعی پا به عرصه وجود گذاشت. در سال 2010 میلادی در روسیه بر اثر موج گرما به تنهایی 55 هزار نفر جان باختند.
در میان بلایای طبیعی، سیل بیش از همه پُرهزینه است و بیشتر خسارات مالی ناشی از بلایای طبیعی مرتبط با خرابیهای ناشی از سیل است. هزینه تحمیلی ناشی از بلایای طبیعی نیز با 5.5 برابر افزایش نسبت به دهه هفتاد میلادی به 864 میلیارد دلار در 10 ماهه نخست قرن 21 رسیده است. حدود نیمی از هزینه 2390 میلیارد و 700 میلیون دلاری بلایای طبیعی طی 40 سال اخیر ناشی از طوفانهای کاترینا و سندی بوده که هر دو آنها در آمریکا رخ دادند و حدود 196 میلیارد و 900 میلیون دلار هزینه برجای گذاشتند. همچنین خشکسالی در شرق آفریقا در دهه 70 و 80 میلادی با کشتن 600 هزار نفر در اتیوپی، موزامبیک، سومالی و سودان، مرگبارترین فاجعه عصر مدرن محسوب میشود. اما همچنان برخی طوفانها نظیر آنچه که در بنگلادش رخ داد نیز قاتلان بزرگ طبیعی محسوب میشوند.
ژئو فیزیک
معادن شن و ماسه غرب تهران؛ علت گردوغبار دیشب/ تشدید پدیده گرد و غبار در تابستان امسال
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به گرد و غبار روز گذشته در تهران گفت: علت اصلی این گرد و غبار معادن شن و ماسه در غرب استان تهران است که جزو کانونهای داخلی ورود گرد و خاک به تهران محسوب میشود.
ثابت کنید و جایزه بگیرید!
«کریستوفر کیتینگ»، فیزیکدان و نویسنده ساکن ایالت «تگزاس» در آمریکا اعلام کرد حاضر است 10 هزار دلار از داراییاش را به هر فردی که بتواند ثابت کند پدیده گرمای جهانی طبیعی و بدون دخالت بشر رخ داده، اهدا کند.
به گزارش سرویس «محیط زیست» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اوایل ماه جاری «نیل دیگراس تایسون» اخترفیزیکدان مشهور آمریکایی با دلایل علمی و معتبر پاسخ تکذیبکنندگان پدیده تغییرات جوی را داده و گفت: جهان ما به بدترین شکلی در حال تغییر است و برای نجات آن باید کاری انجام دهیم.
به رغم شواهد بسیار، کماکان برخی سیاستمداران و دانشمندان مدعی هستند که گردابهای قطبی و خشکسالی شدید در کالیفرنیا یک روند کاملا طبیعی بوده و هیچ عامل انسانی سبب بروز آن نشده است.
هفته گذشته «کریستوفر کیتینگ» که از بیتوجهی عدهای نسبت به تهدیدات تغییرات جوی برای زمینیها ناخشنود است، تکذیبکنندگان این پدیده طبیعی را به میدان مبارزه خوانده است. وی از پرداخت جایزه 10 هزار دلاری به افرادی خبر داد که احتمالا بتوانند ثابت کنند پدیده «گرمای جهانی ناشی از فعالیتهای انسانی» واقعیت ندارد.
«کیتینگ» در وبلاگ خود اینگونه نوشت: بارها شنیدهام که تکذیبکنندگان پدیده گرمای جهانی اظهارنظرهای مختلفی از این دست میکنند که علم چگونه هنوز نتوانسته اثبات کند که بشر باعث تغییرات جوی شده است.
وی افزود: تمامی این اظهارنظرها پوچ و فاقد ادله علمی هستند. در عوض به آنها میگویم که آنها نمیتواند ادعای خود را اثبات کنند و به همین دلیل برای اثبات ادعای خود این مبلغ را کنار گذاشتهام. اگر کسی توانست با ادله و شواهد علمی ثابت کند که من اشتباه میکنم یک چک به مبلغ 10 هزار دلار برایش مینویسم.
به گزارش ایسنا به نقل از پایگاه اینترنتی تیکپارت، افراد برای شرکت در این مسابقه باید بالاتر از 18 سال باشند و بتوانند یک شیوه علمی را برای صحت ادعای خود ارائه دهند و ثابت کنند که انتشار خبر این پدیده نگرانکننده فقط یک شوخی فریبنده است.
با این حال از آنجا که 97 درصد از دانشمندان و متخصصان بر این باورند که تغییرات جوی در حال رخ دادن هستند این فیزیکدان از اینکه پول خود را از دست نخواهد داد خیالش آسوده است و میگوید: مطمئنم کسی پیدا نمیشود که عکس این مسئله را اثبات کند و من نیز مجبور نخواهم شد پولم را از دست بدهم. چرا که شواهد علمی در تایید گرمای جهانی بسیار کامل و جامع است و هیچکس نمیتواند خلاف آن را ثابت کند.
«کیتینگ» به مدت 30 سال به امر تحقیقات در زمینه تغییرات جوی مشغول بوده و در آکادمی نیروی دریایی و آکادمی گارد ساحلی آمریکا تدریس کرده است.
منشا 5 درصد ریزگردها داخلی است
مدیر دفترملی مقابله با پدیده گرد و غبار کشور گفت: ایران 90 درصد تالابهای بینالنهرین را از دست داده است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) ضیاء الدین شعاعی، روز گذشته(27 خرداد)، در مراسم روز جهانی مقابله با بیابان زایی که در مرکز علمی – کاربردی جوانشیر کرج برگزار شد، اظهار کرد: بیابانها پدیدههایی طبیعی هستند که وجود آنها برای سلامت اکوسیستم و محیط زیست لازم است.
وی افزود: متأسفانه انسانها در طول دهههای گذشته با اقدامات نادرست خود به نوعی حیات طبیعی بیابانها را دست کاری کردهاند که این امر نتایجی جز رشد بیرویه بیابانها را در پی نداشته است.
شعاعی خاطرنشان کرد: طی 10 سال اخیر شاهد افزایش اثرات بیابانزایی بر مناطق مسکونی بودهایم و این امر مشکلات فراوانی را برای ساکنان نزدیک به بیابانها ایجاد کرده است.
وی چرای بیرویه دام و مدیریت یکسونگرانه بر منابع خدادادی را ازعوامل مهم توسعه بیابانها دانست و گفت: بهرهکشی بیرویه از منابع طبیعی و مدیریت نامناسب و یکسونگرانه براین منابع باعث شده ایران امروز درگیر معضلاتی چون خشکسالی، سیلاب و گرد و غبار باشد.
این مسئول تصریح کرد: طی سالهای اخیر به علت تسلط ترکیه بر دجله و فرات، ایران 90 درصد تالابهای خود را از دست داده که همین امر باعث تشدید ورود گردوغبار و ورود ریزگردها به ایران شده است.
شعاعی گفت: 95 درصد گرد و غبارهای کشور منشاء خارجی داشته و تنها پنج درصد از گرد و غبارهای موجود داخلی بوده و ازایلام مرکزی، سیستان و بلوچستان و جنوب خوزستان نشأت میگیرد.
وی ابراز کرد: منابع طبیعی حق نسلهای آینده نیز هست و ما باید با اصلاح رفتار خود و کاهش تجاوز به حریم محیط زیست این منابع خدادادی را حفظ کنیم.
در ادامه این مراسم بالاسوبرامانیم مورالی، معاون برنامه عمران سازمان ملل متحد نیز ضمن تبریک سالروز تاسیس جهاد کشاورزی گفت: در حال حاضرتغییر اقلیم بزرگترین چالش زمین بوده و موجب به خطر افتادن زندگی افراد زیادی در سراسرجهان شده است.
وی اظهار کرد: امروز تخریب سرزمین، جنگل زدایی و بیابانزایی از مشکلاتی هستند که جامعه جهانی را تهدید و امنیت غذایی و معیشت پایدار مردم را با چالش انداختهاند.
وی ابراز کرد: نکته قابل توجه در این امر این است که 80 درصد تخریب در سطح جهان، خارج از اراضی خشک اتفاق میافتد لذا ضرورت دارد با همکاری و استعانت از تمام بخشها برای مقابله با تخریب سرزمین حرکت جهانی داشته باشیم.
مورالی مشارکت مردم در جلوگیری از تخریب سرزمین را ضروری دانست و تأکید کرد: سازمان ملل براین اعتقاد است مقابله با این پدیده به تنهایی مسئولیت دولتها نیست و تمام مردم باید در کنترل تخریب سرزمین همکاری کنند.
معاون برنامه عمران سازمان ملل متحد با اشاره به پروژه تعمیم ترسیب کربن در ایران گفت: پروژه تعمیم ترسیب کربن بزرگترین و طولانیترین پروژه سازمان ملل در ایران است که با هدف مدیریت اراضی خشک در این کشوردر حال اجرا است.
این مسئول در ادامه مقابله با بیابانزایی را حرکتی مردم نهاد دانست و گفت: مقابله با این دیده تنها به عهده دولتها نیست و مردم نیز باید در این اقدام مشارکت داشته باشند.
وی در پایان صحبتهایش از برنامه این دفتر برای مدیریت چند منظوره جنگلهای خزری در منطقه شمال کشور و برنامه سازمان خوار و بار و کشاورزی سازمان ملل متحد برای اجرای طرح تقویت و انسجام بخشی مدیریت در اراضی خشک کشورمان خبرداد و اظهارکرد: به جرأت میتوان گفت همکاری برنامه عمران سازمان ملل با سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری از برنامه استراتژیک با جمهوری اسلامی ایران است.
کارشناس مرکز پیش بینی سازمان هواشناسی کشورگفت: طوفانی که در حال حاضر در اقیانوس هند به نام طوفان حارهای 02A نامگذاری شده تا 48 ساعت آینده به سواحل کشورعمان نزدیک میشود.
نقشینه در گفتوگو با خبرنگار«محیط زیست» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، افزود: این طوفان که به سواحل کشور عمان میرسد بر سواحل دریای عمان و جنوب سیستان و بلوچستان نیز تاثیرگذار بوده و موجب مواج شدن سواحل دریای عمان میشود.
وی تصریح کرد: عمده بارشهای حارهای این سیستم بر روی کشور عمان ایجاد میشود، اما وزش باد و مواج شدن دریای عمان در کشور ما را نیز به دنبال دارد.
کارشناس مرکز پیش بینی سازمان هواشناسی کشور حداکثر سرعت این طوفان را بیش از 140 کیلومتر بر ساعت بر روی اقیانوس هند عنوان کرد و گفت: از سرعت این طوفان با رسیدن بر روی کشور عمان کاسته شده و به نزدیک 100 کیلومتر بر ساعت میرسد. ضمن آنکه برای سواحل دریای عمان در روزهای جمعه و شنبه نیز مواج شدن پیش بینی میشود.
نقشینه در ادامه در مورد وضعیت جوی شهر تهران نیز گفت: امروز برای تهران در برخی ساعات افزایش ابر و بارش پراکنده باران پیش بینی میشود.
وی با اشاره به افزایش ابر و بارشهای پراکنده باران در برخی ساعات در پایتخت، اظهار کرد: فردا پنج شنبه نیز مجددا در بعد ازظهر با افزایش ابر و بارش پراکنده در ارتفاعات و وزش باد شدید روبرو خواهیم بود. همچنین برای تهران حداکثر پیشینه وزش باد در برخی نقاط 15 متر بر ثانیه است.
کارشناس مرکز پیش بینی سازمان هواشناسی کشور در ادامه با اشاره به اینکه براساس نقشههای پیشیابی، امروز برای شمال غرب، سواحل شمال کشور و شمال شرق و همچنین مناطقی از مرکز دامنههای البرز و شمالی و مرکزی زاگرس، افزایش ابر و بارش باران پیش بینی شده است. همچنین فردا پنجشنبه و جمعه نیزبارش باران در شمال کشور و سواحل شمالی کشور تشدید میشود.
وی ادامه داد: فردا پنج شنبه و جمعه نیز خلیج فارس و دریای عمان مواج خواهند بود. همچنین در غرب و جنوب غرب کشور طی سه روز آینده پدیده گرد و خاک و کاهش دید افقی پیش بینی میشود.
کارشناس مرکز پیش بینی سازمان هواشناسی کشور گفت: برای استان البرز نیز شرایط جوی مانند تهران پیش بینی میشود. ضمن آنکه در شهرهای ایلام، بوشهر، کرمانشاه نیز امروزچهارشنبه و فردا پنجشنبه وزش باد و گرد و خاک پیش بینی شده و سواحل سیستان و بلوچستان نیز با باد و گرد و خاک و مواج شدن روبرو خواهد شد.